5 lat Polskiej Strefy Inwestycji. Jak rządowe wsparcie wpłynęło na rozwój podlaskich firm? Obejrzyj debatę!

Polska Strefa Inwestycji została wprowadzona pięć lat temu. Dlaczego rząd zdecydował się na ten nowy instrument?

Jarosław Zieliński, poseł: Przypomnę, że specjalne strefy ekonomiczne były tworzone w czasie, kiedy było w Polsce ogromne bezrobocie, na początku lat 90. Te strefy miały właśnie spowodować zmniejszenie bezrobocia. Te obszary, na których można było zlokalizować przedsiębiorstwa, zajmowały mniej niż 1 proc. powierzchni Polski. Wtedy chodziło o to, żeby właśnie dźwignąć te najsłabsze regiony, które miały wielkie problemy w okresie transformacji. Przedsiębiorcy mogli korzystać z ulg podatkowych tylko na obszarze specjalnej strefy ekonomicznej, tylko tam, gdzie były zakreślone obszary działania stref ekonomicznych czy ich podstref. Ale chodziło o to, żeby dać nowy instrument do rozwoju przedsiębiorczości w całej Polsce. Ta ustawa o wsparciu nowych inwestycji, a przez to przedsiębiorstw, polega na tym, że cały kraj jest dzisiaj strefą ekonomiczną, a więc można inwestować wszędzie, jeżeli spełni się te warunki, które formułuje ustawa. Ona powoduje, że można w całym kraju udzielać tego wsparcia. Dowodem na to jest fakt, że w ciągu tych pięciu lat funkcjonowania tej ustawy wydano 2225 decyzji o wsparciu dla przedsiębiorców. To jest duża skala. Przedsiębiorcy zadeklarowali utworzenie w ramach tych decyzji ponad 45 tys. miejsc pracy. Ale nie byle jakich miejsc pracy. Właśnie to jest jeden z warunków, że są to wysoko specjalistyczne miejsca pracy związane z nowymi technologiami.

Jak pan ocenia działanie Polskiej Strefy Inwestycji?

Jarosław Zieliński, poseł: Chcę przywołać jeszcze dwie dane ogólnokrajowe. Otóż w ciągu 24 lat funkcjonowania poprzedniej ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych inwestycje w kraju zrealizowane zostały na prawie 120 miliardów złotych. Teraz w ciągu pięciu lat pod rządami nowej ustawy, kiedy już cała Polska jest w jakimś sensie specjalną strefą ekonomiczną, tych środków zainwestowano bądź zadeklarowano zainwestowanie już około 110 miliardów złotych. To jest prawie tyle w ciągu pięciu lat, co w ciągu poprzednich 24 lat.

Panie prezesie, a jak pan ocenia funkcjonowanie przez pięć lat Polskiej Strefy Inwestycji i jak ona wpłynęła na rozwój terenu objętego Suwalską Specjalną Strefą Ekonomiczną?

Leszek Dec, prezes Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej: Jak wspomniał pan poseł, byliśmy ograniczeni terytorialnie. My zajmowaliśmy 662 ha w 19 podstrefach - na tyle nas było stać w 2018 roku. Ale z tych ponad 600 ha ponad 500 ha było zagospodarowanych, czyli zostało może 100 ha. W tej chwili zarządzamy obszarem, który ma ponad 22 tys. km. To całe województwo podlaskie, dwa powiaty warmińsko - mazurskiego i część powiatów województwa mazowieckiego. Następna istotna różnica, która zaszła, to to, że już w 2016 roku nie można było ustanawiać podstref na gruntach prywatnych. Można było obejmować tylko i wyłącznie grunty samorządowe bądź należące do spółek strefy. I to blokowało znacznie rozwój. Nowy mechanizm spowodował, że po pierwsze mamy duży obszar, po drugie rozpatrujemy grunty należące i do stref, i do samorządów, i do przedsiębiorców indywidualnych. Gdybyśmy się przyjrzeli tym decyzjom o wsparciu, które wydaliśmy, to na pewno ponad 70 proc. nowych inwestycji jest na gruntach prywatnych, czyli tylko 30 proc. maksymalnie odbywa się na gruntach jeszcze należących do samorządu czy na naszych gruntach, którymi jeszcze dysponuje strefa. Jak państwo widzą, te możliwości znacznie się poszerzyły.

Czytaj także:Czym pracodawca wygrywa na rynku pracy? Debata. Obejrzyj wideo!

Pan poseł wspomniał, ile w skali całego kraju Polska Strefa Inwestycji pozyskała pieniędzy, ile powstało miejsc pracy. A jak to wygląda w naszym regionie, panie prezesie?

Leszek Dec: 22 lata funkcjonowania Strefy Ekonomicznej według starych zasad to jest dokładnie 262 zezwolenia, czyli te stare uprawnienia do uzyskiwania ulg. (…) Przez te pięć lat wydaliśmy 106 decyzji o wsparciu, czyli prawie połowę tego, co zostało wydane przez 22 lata.

Jak to się przekłada na konkretne liczby?

Leszek Dec: Nakłady inwestycyjne według starych zezwoleń to jest też w granicach do 5 miliardów złotych. Według nowych decyzji o wsparciu planowane nakłady wynoszą prawie 2,5 miliarda złotych. Jeżeli chodzi o zatrudnienie, to tutaj jest dysproporcja, tak jak i pan poseł wspomniał. Pierwotne założenie przy tworzeniu stref ekonomicznych to była likwidacja bezrobocia. W tej chwili przy decyzjach o wsparciu rząd - jakby wskazując też pewne warunki, które trzeba spełniać - stawia przede wszystkim na uprzemysłowienie, na nowe rozwiązania technologiczne, wysokopłatne miejsca pracy. Stąd tych miejsc jest niecały tysiąc.

Pytanie do pana prezesa Klastra Obróbki Metali Sebastiana Rymkiewicza. Jednym z kryteriów jakościowych, które decyduje o przyznaniu wsparcia przedsiębiorstwu, jest przynależność chociażby do Krajowego Klastra Kluczowego. Czy ustawa o Polskiej Strefie Inwestycji wpłynęła na rozwój klastra?

Sebastian Rynkiewicz, prezes Klastra Obróbki Metali: Bardzo ważne jest, że my w ogóle podnieśliśmy naszą konkurencyjność na poziomie europejskim czy globalnym dzięki takiemu rozwiązaniu prawnemu. (…) Natomiast to też było tak, że firmy się obawiały, czy aby na pewno te zwolnienia będą działały, czy nie będzie się to wiązało z kontrolami skarbowymi, czy nie będzie to system opresyjny i tak naprawdę dużo pracy włożyliśmy wspólnie tutaj ze strefą ekonomiczną w to, żeby pokazać firmom, że są takie możliwości. To, o czym mówił pan poseł, to są zupełnie inne miejsca pracy. To są miejsca pracy w zakładach, które są zrobotyzowane, zautomatyzowane. To są zakłady pracy, gdzie pojawiają się kobiety na liniach produkcyjnych, bo nie wymaga to siły fizycznej, tylko intelektualnej pracy, wymaga pracy zespołowej. To, o co w tym momencie walczymy, to bycie konkurencyjnym na poziomie globalnym. Bo trzeba pamiętać, że my konkurujemy. (...) Największym inwestorem są jednak polskie firmy i ten kapitał nie zniknie. Trzeba o tym pamiętać. To nie jest tak, że mamy globalny kryzys i koledzy ze Stanów Zjednoczonych, z Niemiec czy Wielkiej Brytanii podejmują decyzję, bo trzeba gdzieś zamknąć zakład. Mamy tę inwestycję stabilną i ona nie zostanie zamknięta. Ale z drugiej strony - też w ujęciu globalnym - Polska stała się jednym z najbardziej atrakcyjnych miejsc inwestowania i tutaj inwestycje niemieckie czy koreańskie świadczą o tym, że to działa.

Jak pan ocenia współpracę z Suwalską Specjalną Strefą Ekonomiczną? Bo to właśnie strefa nadzoruje te inwestycje, które są w ramach Polskiej Strefy Inwestycji.

Sebastian Rynkiewicz: Ja myślę, że bardzo ważne są fakty i liczby. Województwo podlaskie gdzieś w latach 2004, 2008, 2010 było 14., 15., 16. w rankingu 16 województw. W tej chwili wyniki strefy suwalskiej są takie, że to jest 6., 8. miejsce w kraju pod kątem zrealizowanych inwestycji.

Przejdźmy do pana Grzegorza Nienajadło, prezesa Zakładu Technicznego „Neva”. Pan skorzystał z propozycji Polskiej Strefy Inwestycji. Dostał pan dwie decyzje o wsparciu. Dlaczego postanowił pan skorzystać z tej możliwości?

Grzegorz Nienajadło: Mamy wydane dwie decyzje, które wspomogą nasz zakład w inwestowaniu w nowe maszyny. Dzisiaj - tak jak pan prezes wspomniał - również kobiety pracują na stanowiskach, na których powinni pracować mężczyźni i trzeba ułatwić życie ludziom, żeby było lżejsze, żeby dotrzymali nawet do emerytury, bo niektóre ciężkie zawody są bardzo wyczerpujące. Każda decyzja, która została wydana, wspomaga nową technologię, nowe maszyny, zwiększenie produkcji na Zachód. Na Zachodzie ludzie mają troszeczkę więcej nowego sprzętu. My ich doganiamy i każda decyzja wydana jest zrównaniem się produkcyjnie z Zachodem.

Przed debatą prezes Leszek Dec wręczył Grzegorzowi Nienajadło decyzję o wsparciu inwestycji Zakładu Technicznego "Neva". Inwestycja, mająca na celu zwiększenie zdolności produkcyjnej istniejącego zakładu, zostanie zrealizowana w miejscowości Kolonia Koplany (gmina Juchnowiec Kościelny). Przedsiębiorca zadeklarował poniesienie nakładów inwestycyjnych w wysokości 12 070 900,00 zł oraz zwiększenie zatrudnienia o 2 nowych pracowników i utrzymanie poziomu zatrudnienia w wymiarze 145 pracowników. To druga decyzja o wsparciu wydana przez SSSE S.A. temu przedsiębiorcy.

W ramach inwestycji przedsiębiorca zamierza rozbudować istniejący zakład, wyposażyć go w specjalistyczne maszyny i urządzenia, a także w instalację fotowoltaiczną oraz zakupić dedykowane oprogramowanie komputerowe do obsługi procesów produkcyjnych.

Leszek Dec - prezes zarządu Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej SA. W latach 2007-2010 był Wiceprezesem Zarządu Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej SA (SSSE SA). Następnie zarządzał ośrodkami wypoczynkowymi. Przez kilka kadencji był również Radnym Sejmiku Województwa Podlaskiego. Od 2016 roku kieruje Zarządem SSSE SA. Efektem ponad ośmioletniej pracy w Zarządzie jest pozyskanie największego inwestora, jakim jest Tanne Sp. z o.o. z Grupy Fabryki Mebli „FORTE”SA, a także innych dużych przedsiębiorstw jak Pronar Sp. z o.o. , Mlekpol S.A., SaMASZ Sp. z o.o., czy KAN Sp. z o.o. Spółka wspiera również wielu inwestorów z sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Jest magistrem nauk społecznych na Wydziale Humanistycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie i absolwentem studiów podyplomowych na kierunkach: Organizacja i Zarządzanie Oświatą oraz Bezpieczeństwo i Ochrona Człowieka w Środowisku Pracy.

Jarosław Zieliński - poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji. W latach 80. jako student związał się NZS, działał też przez wiele lat w "Solidarności". Swoją karierę zawodową zaczynał jako nauczyciel w szkolnictwie; pełnił też m.in. funkcję kuratora oświaty w Suwałkach. W późniejszym okresie pracował w samorządzie terytorialnym w Suwałkach i Warszawie. Były Wiceminister Edukacji i Nauki; pełnił też dwukrotnie funkcję Wiceministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przewodniczący Podlaskiego Zespołu Parlamentarnego. Kandyduje do Sejmu X kadencji w woj. podlaskim z listy Prawa i Sprawiedliwości.

Sebastian Rynkiewicz - prezes Centrum Promocji Innowacji i Rozwoju, Koordynator Klastra Obróbki Metali. Ekspert w dziedzinie prawa europejskiego, prawa międzynarodowego i integracji europejskiej. Od 2016 roku wraz z zespołem KOM rozwija koncepcję Inteligentnej Super Fabryki 4.0 w systemie rozproszonym poprzez wykorzystanie technologii Przemysłu 4.0 z partnerami z kraju i w środowisku międzynarodowym.

Grzegorz Wojciech Nienajadło - właściciel firmy Zakład Techniczny "NEVA" Białystok, która od 25 lat działa w branży metalowej. Firmę tworzy zespół specjalistów dysponujących wiedzą techniczną, doświadczeniem i doskonałą znajomością rynku. "Neva" realizuje zlecenia na podstawie powierzonej dokumentacji, a także według własnych rozwiązań dla wielu producentów przemysłowych, motoryzacyjnych i budowlanych.

Debatę poprowadził Adam Jakuć - redaktor Naczelny "Kuriera Porannego" i "Gazety Współczesnej".

Głównym Partnerem debaty jest Suwalska Specjalna Strefa Ekonomiczna SA. W latach 2016-2022 Zarząd Spółki udzielił wsparcia 140 inwestycjom w formie zezwolenia lub decyzji o wsparciu. Na koniec 2022 r. wartość inwestycji zrealizowanych na obszarze zarządzanym przez SSSE S.A. wyniosła niemal 6 mld zł, zaś zatrudnienie kształtowało się na poziomie 18 tys. osób.

Obejrzyj także: