"Znani z Bojar". Spotkanie autorskie ze Zbigniewem Klimaszewskim. Autor opisuje losy najsłynniejszych mieszkańców zabytkowej dzielnicy

Bohaterami publikacji są wybrane indywidualności z dziedziny nauki, kultury, polityki i sportu., osoby znane na terenie kraju jak i poza jego granicami. Wszystkich łączą Bojary, jako miejsce urodzenia lub zamieszkania.

Czytaj też: Bojarskie wspomnienia

W rozdziale pierwszym autor odsłania kulisy z dzieciństwa znanego wszystkim, światowej sławy dyrygenta, pianisty i kompozytora, Jerzego Maksymiuka, który od ósmego roku życia wychował się i wyrastał w nieistniejącym już domu przy ulicy Słonimskiej 40.
Był chłopcem bardzo wesołym, lubiącym żarty i figle. A jego wygląd zewnętrzny budził wśród rówieśników sympatię. Został zapamiętany jako drobny, niewysoki chłopak o bujnie kręconych włosach, często rozczochranych i bezwładnie spuszczonych na boki.

W bojarskim środowisku Jerzy Maksymiuk przyjaźnił się z kolegami, którzy w latach późniejszych współtworzyli polską kulturę. Wśród nich był reżyser filmowy Czesław Petelski z ulicy Słonimskiej i aktor Henryk Boukołowski z ulicy Dobrej. W dziewiątym roku życia Jerzy Maksymiuk zaczął pobierać lekcje muzyki w reaktywowanym po wojnie Instytucie Muzycznym prowadzonym przez osławione w Białymstoku, siostry Frankiewiczówny. I tutaj został odkryty jego wyjątkowy i nieprzeciętny talent. Po ukończeniu białostockich szkół podstawowych (powszechnej i muzycznej), Jerzy Maksymiuk udał się na dalszą edukację do Warszawy. I tam wszedł na drogę wielkiej kariery.

Jerzy Maksymiuk jest uhonorowany licznymi nagrodami i odznaczeniami. Ale z wyjątkowym pietyzmem ceni sobie te, które pochodzą z jego rodzinnego miasta. Jest honorowym obywatelem miasta Białystok, znajduje się w gronie najsławniejszych Białostoczan XX wieku, został doktorem honoris causa Uniwersytetu w Białymstoku i otrzymał tytuł „Przyjaciela Bojar” – dzielnicy w której spędził swoje dzieciństwo i lata młodzieńcze.

Rozdział II, którego autorką jest Alina Sztachelska, przedstawia dzieje rodziny Sztachelskich, związanej z Bojarami od 1905 roku. Przedstawiciele tej rodziny wielokrotnie wykazywali patriotyczną postawę i brali aktywny udział w życiu miasta Białegostoku. Wacław Sztachelski, jako młody chłopiec, od 1915 roku działał w Oddziale Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny. Jarosław Sztachelski był nauczycielem w organizowanym Gimnazjum Męskim im. Króla Zygmunta Augusta. Większość członków rodziny Sztachelskich była zaangażowana w działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. władz tego towarzystwa.

Sztachelscy we wszystkich zawieruchach wojennych chwytali za broń i stali w obronie Polski. Brali czynny udział w pierwszej wojnie światowej, w wojnie bolszewickiej 1920 roku i w drugiej wojnie światowej. W walce frontowej niejednokrotnie musieli poświęcić życie.

Podczas drugiej wojny światowej dom państwa Sztachelskich przy ul. Staszica był zakonspirowanym miejscem tajnego nauczania. W dniu 10 lipca 1943 roku Niemcy zaaresztowali, prowadzącego komplety, Jarosława Sztachelskiego i jego uczniów. Jeszcze tego samego dnia wszystkich wywieziono w okolice Bacieczek i tam rozstrzelano.

Niezwykle barwną postacią w rodzinie Sztachelskich był Jerzy, absolwent Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, lekarz, polityk i społecznik, pierwszy powojenny wojewoda białostocki, a następnie minister zdrowia, główny inicjator budowy największego w mieście szpitala „Gigant”.

Kolejnymi bohaterami Zbigniewa Klimaszewskiego są bracia Eugeniusz i Roman Malinowscy z ul. Piasta 112. Pierwszy z nich, jako młody chłopak, przeszedł czteroletnią, syberyjską zsyłkę. Wiele lat potem był jednym z współorganizatorów Wojewódzkiego Oddziału Związku Sybiraków w Białymstoku. W 1989 roku został wybrany na pierwszego prezesa tej sybirackiej organizacji.

Jego młodszy brat – Roman, jako czołowy działacz ZSL, pełnił wiele centralnych funkcji, m.in. ministra przemysłu spożywczego czy wicepremiera. Podczas IX kadencji Sejmu posłowie wybrali go na Marszałka Sejmu. Z jego inicjatywy powstała „trójstronna koalicja” składająca się z NSZZ „Solidarność”, ZSL i SD. Ta koalicyjna współpraca wspomogła powołanie pierwszego niekomunistycznego rządu Tadeusza Mazowieckiego.

Bojary to również gniazdo wybitnych sportowców, spośród których najbardziej utytułowanym jest Władysław Nikiciuk. Ten czołowy oszczepnik świata wychował się w rodzinnym domu przy ul. Spacerowej 17. W książce Klimaszewskiego dowiadujemy się o jego młodzieńczych harcach i zabawach czynionych na bojarskich ulicach i w ogrodach. Pierwszym jego sportowym sukcesem, jako ucznia maturalnej klasy, było ustanowienie rekordu świata juniorów podczas krakowskich zawodów w 1959 roku. Ale największym osiągnięciem tego Bojarczyka było zajęcie 4-go miejsca w rzucie oszczepem podczas Igrzysk Olimpijskich w Meksyku, w 1968 roku.

Zbigniew Klimaszewski przedstawił również sylwetkę przedstawiciela współczesnej polskiej kultury i sztuki, wybitnego reżysera radiowego, Zdzisława Dąbrowskiego. Swoje dzieciństwo i lata młodzieńcze spędził w rodzinnym domu, przy nieistniejącej już, ul. Okopowej 12. Mieszkając przez 40 lat w Warszawie często wracał wspomnieniami do bojarskich klimatów. Tęsknota sprawiła, że na ostatnie lata życia powrócił na Bojary i zamieszkał przy ul. Modlińskiej. Zdzisław Dąbrowski współpracował z Polskim Radiem w wielu miastach Polski, a w Białymstoku z BTL. Białostoczanie kojarzą go ze słuchowiskiem radiowym „Na Młynowej”, emitowanym w latach 1994-2006, którego był reżyserem.

W ostatnim rozdziale książki, na licznie zebranych zdjęciach, autor ukazał Bojary w starej fotografii.

„Znani z Bojar” to czwarta już książka Zbigniewa Klimaszewskiego, poświęcona białostockim Bojarom. Z pewnością zadowoli fanów lokalnej historii.

Spotkanie ze Zbigniewem Tomaszem Klimaszewskim i promocja jego książki odbędzie się dnia 31 marca o godz. 18.00 w Książnicy Podlaskiej.