Bajkowe miejsce na Podlasiu. Unikat pod względem historycznym i przyrodniczym obok drogi krajowej nr 19

Sama wieś Haćki powstała około 1536 r. W 1795 roku była to wieś królewska w starostwie bielskim w ziemi bielskiej województwa podlaskiego. W jej okolicach osadnictwo istniało już około 2500 lat temu i poprzedzało osadnictwo w pobliskim Bielsku. W bogatej historii tego terenu świadczą imponujący kurhan czy grodzisko.

Zobacz jak wygląda wyjątkowy teren w okolicach wsi Haćki. Kurhan, grodzisko, wyjątkowa przyroda:

Zanim w historii zaistniało miasto Bielsk wielkim centrum osadniczym były Haćki. Siedem kilometrów od bielskiego grodziska do dzisiaj zachował się cały system osad i grodzisk.

Początki ich sięgają V wieku p.n.e. Haćki były wielkim centrum społecznym, tu przenikały się rozmaite grupy etniczne i plemienne.

Haćki są unikatowe jako jedno z najstarszych i najciekawszych stanowisk wczesnosłowiańskich w całej Europie. W X-XII w. Haćki ustąpiły miejsca dla Bielska - twierdzi Prof. Zbigniew Kobyliński z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN

Zobacz również: Prace archeologiczne na terenie dziedzińca Pałacu Branickich. Podsumowano pierwszy etap wykopalisk. Sprawdź co znaleziono

Jej okolice stanowią unikatowy obszar pod względem przyrodniczym (pagórki kemowe porośnięte murawami kserotermicznymi) i archeologicznym .

Zobacz jak wygląda wyjątkowy teren w okolicach wsi Haćki. Kurhan, grodzisko, wyjątkowa przyroda:

Zespół stanowisk archeologicznych w Haćkach obejmuje powierzchnię ponad 40 hektarów. Kompleks ten obejmuje pozostałości grodu (stanowisko 1) i czterech osiedli otwartych. Ponadto, w odległości ok. 1 km na południe od tej kotliny, w kierunku wsi Proniewicze, znajduje się kurhan (stanowisko 2) - ostatni z istniejącego tu niegdyś cmentarzyska.

Sprawdź gdzie znajduje się popularny "Zamok":

Wyniki badań archeologicznych

Teren kotliny polodowcowej w Haćkach mógł być sporadycznie użytkowany przez człowieka już u schyłku epoki kamienia, odnaleziono bowiem pojedyncze fragmenty ceramiki neolitycznej oraz narzędzia i półwytwory krzemienne wykonane z narzutowego krzemienia bałtyckiego. Pojedyncze fragmenty ceramiki z grodziska mogą być datowane na epokę brązu.

Intensywne użytkowanie wzgórza kemowego i dna otaczającej go kotliny miało miejsce w początkach wczesnego średniowiecza pod koniec VI i w VII wieku. W XII, XIII a nawet XIV wieku grodzisko i jego otoczenie wykorzystywano jedynie sporadycznie, o czym świadczą pojedyncze znaleziska ceramiki. Funkcję ośrodka centralnego regionu pełnił odległy o ok. 6 km gród Bielsk.

Okolice wsi Haćki są stanowią unikatowy obszar pod względem przyrodniczym - pagórki kemowe porośnięte murawami kserotermicznymi. Tą piękna miejscowość otaczają pagórki oraz inne ciekawe formy terenu. Ostoja „Murawy w Haćkach” obejmuje ok. 157 ha i składa się z trzech części. Jest to obszar występowania najlepiej wykształconych muraw kserotermicznych między doliną Bugu a Suwalszczyzną.

Jak dotąd stwierdzono tu występowanie około 400 gatunków roślin naczyniowych. Obserwowano tu również:

• 5 gatunków płazów,
• dwa gatunki gadów,
• około 50 gatunków ptaków (w tym bociany białe, derkacze, dzięcioły czarne, żurawie czy larki).

Wiele ze zwierząt tu występujących są rzadkie lub chronione prawem polskim i unijnym. Szata roślinna projektowanej ostoi "Murawy w Haćkach" wyróżnia się niezwykłym bogactwem i różnorodnością na tle sąsiednich obszarów Równiny Bielskiej o zdecydowanie rolniczym charakterze i równinnym krajobrazie. Teren jest chroniony w ramach sieci Natura 2000.

Przeczytaj również: Grodzisk pod Suchowolą. Przed wiekami mieszkali tu Jaćwingowie. Zostawili po sobie sporo śladów

Rzeźba terenu ukształtowała się około 100 000 lat temu, u schyłku zlodowacenia Warty. W szczelinach i zagłębieniach rozpadającego się lądolodu gromadził się substrat glebowy, który po całkowitym wytopieniu się lodu dał początek pagórkom kemowym. Murawy kserotermiczne, najcenniejszy składnik roślinności tego obszaru, skupiają się na wypukłych formach terenu, a w szczególności na pagórkach Zamok i Betłah oraz w uroczysku Kołyska.

Zobacz jak wygląda wyjątkowy teren w okolicach wsi Haćki. Kurhan, grodzisko, wyjątkowa przyroda:

Dzięki wielowiekowej działalności człowieka (odlesienie, wypas, koszenie) możliwe było utrzymanie się w tym rejonie muraw kserotermicznych. Urozmaicony charakter rzeźby terenu i duża różnorodność siedliskowa wpływają na wysokie walory przyrodnicze i krajobrazowe całego obszaru.

Zobacz film ukazujący rozwój Haciek: