Wernisaż wystawy i prezentacja książki prof. Dobrońskiego w ramach upamiętnienia ofiar krwawej akcji lutowej w białostockim getcie

5 lutego 2023 roku przypadła 80 rocznica krwawej, tragicznej w skutkach akcji. 1943 roku o godzinie czwartej rano jednostki żandarmerii, gestapo oraz policji żydowskiej rozpoczęły przeszukiwania terenu getta, wyłapując wytypowanych do wywózki ludzi, tzn:

• bezrobotnych,
• biedotę,
• uchodźców innych miast.

W trwającej do 12 lutego akcji na miejscu rozstrzelano około tysiąc osób, a do obozu zagłady w Treblince wywieziono kolejnych 12 tysięcy. Było to pierwsze działanie mające na celu likwidację getta rozpoczęte w wyniku zawartej przez okupacyjne władze niemieckie umowy z Judenratem (utworzoną przez Niemców radą żydowską w getcie). 16 sierpnia 1943 roku doszło do brutalnego stłumienia powstania w obrębie getta - najbardziej krwawej i pociągającej za sobą najwięcej ofiar akcji.

Książka odsłania przed czytelnikami nieznane lub niewyeksponowane dotąd fragmenty historii białostockich Żydów. Narracja oparta na relacjach świadków historii zawiera w sobie wątki m.in. pogromu białostockiego i likwidacji białostockiego getta. Autor rzuca nowe światło zarówno na historię Żydów, jak i samego miasta, które po wojnie na zawsze zmieniło swoją tożsamość.

Zobacz również: Profesor Adam Dobroński został honorowym kustoszem Gabinetu Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego

Prof. Adam Czesław Dobroński – historyk, wybitny znawca dziejów północno-wschodniej Polski, profesor UwB, autor kilkunastu książek naukowych poświęconych historii Białostocczyzny i okolic.

Źródło CLZ: Żydzi białostoccy. Karty pamięci

• Jak wyglądały międzywojenne sztetle i żydowskie dzielnice dużych miast i miasteczek?
• Jak toczyło się codzienne i odświętne życie żydowskich rodzin?
• Czym zajmowali się Żydzi w II Rzeczpospolitej?
• Jak wyglądały bożnice, które nie przetrwały wojennej pożogi?

Na te i wiele innych pytań znajdziemy odpowiedź na prezentowanej wystawie.

„Fotografie ukazują duże miasta i miasteczka, w których często większość mieszkańców stanowili Żydzi. (...) Mieszkając w Polsce i dla niej pracując, mając świadomość więzi z własnym narodem i jego losem, często żyli na granicy dwóch światów. Z fotografii wyłania się wielowątkowy obraz świata polskich Żydów.” – przeczytamy we wstępie do albumu towarzyszącego wystawie.

Zobacz również: Byliśmy tu - wystawa poświęcona białostockim Żydom

Bezpowrotnie utracony świat zobaczymy na ponad stu podzielonych tematycznie czarno-białych fotografiach. Są tu także białostockie akcenty – m.in. zdjęcie białostockiego rynku oraz portret Ludwika Zamenhofa.

Wystawa Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma powstała z materiałów zawartych w albumie „Świat utracony. Żydzi polscy” Leszka Dulika i Konrada Zielińskiego. Kuratorką wystawy jest Teresa Śmiechowska, współautorem – Leszek Dulik. Wystawa czynna do 8 kwietnia 2023, od wtorku do niedzieli w godz. 10:00-17:00

Czytaj więcej - CLZ: Świat utracony. Żydzi polscy. Fotografie z lat 1918-1939

Zobacz zdjęcia z wernisażu wystawy i prezentacji książki: