Opera i Filharmonia Podlaska - Europejskie Centrum Sztuki nosi imię. Stanisław Moniuszko patronem (zdjęcia,wideo)

- To przepiękny dzień nadania imienia tej instytucji, Opery i Filharmonii Podlaskiej, imienia naszego twórcy narodowego, kompozytora, twórcy opery narodowej Stanisława Moniuszki - mówiła Ewa Iżykowska-Lipińska, dyrektor OiFP. Okazało się, że nadaniu imienia towarzyszyć będą aż dwa popiersia kompozytora. Jedno przesłał Waldemar Dąbrowski, pełnomocnik ds. organizacji obchodów 200. rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki. Rzeźba autorstwa Maksymiliana Biskupskiego witała gości opery przed wejściem do gmachu przy Odeskiej. Drugą, autorstwa Stefana Wierzbickiego, zachowano do odsłonięcia po przemowach oficjeli.

List od ministra kultury i dziedzictwa narodowego, wicepremiera Piotra Glińskiego przeczytał Dariusz Piontkowski, minister edukacji, podlaski poseł PiS.

- Wydarzenie to ma szczególny wymiar, gdyż kompozytor uważany za najwybitniejszego po Fryderyku Chopinie przedstawiciela stylu narodowego w muzyce polskiej wpisał się do kanonu postaci historycznych, których upamiętnienie jest naszym patriotycznym obowiązkiem - napisał Gliński. Wskazał też na związki Moniuszki z Podlasiem, który wychował się "w atmosferze dworku kresowego i tą kresowością przesiąkł".

Na uroczystość przebyły też potomkinie rodu Moniuszko. Prapraprawnuczka Elżbieta Stanisława Alicja Janowska-Moniuszko mówiła, że to wielki zaszczyt dla potomków kompozytora, iż tak wspaniała instytucja przyjmuje imię pradziadka. Wyraziła nadzieję, że będzie to też symbol łączenia różnych kultur, a jednocześnie jako Europejskie Centrum Kultury "będzie propagować Moniuszkę już w sferze europejskiej, już w sferze XXI wieku".

Głos zabrał również Ryszard Tur, prezydent Białegostoku urzędujący w 2004 roku, kiedy to ówczesny dyrektor Filharmonii Podlaskiej, Marcin Nałęcz-Niesiołowski, zwrócił się do władz z pomysłem budowy opery. Przypomniał, że większość radnych tamtej kadencji była przeciw operze.

Przemowy zakończyło odsłonięcie popiersia Stanisława Moniuszki autorstwa Stefana Wierzbickiego.

Uroczystość otworzył „Mazur” ze „Strasznego dworu” w wykonaniu Orkiestry i Chóru OiFP oraz zespołu „Kurpie Zielone”.

Kim był Stanisław Moniuszko?

Urodził się w Ubielu, w rodzinie ziemiańskiej o patriotycznych tradycjach. Na kształtowanie osobowości małego chłopca mieli wpływ rodzice oraz stryjowie, którzy rozwijali jego zainteresowania sztuką, nauką, kształtowali społeczne postawy. Po ukończeniu studiów muzycznych w Berlinie wrócił do Wilna, tam skomponował i wystawił pierwszą, dwuaktową wersję opery Halka. Przełomowym momentem w życiu kompozytora stała się warszawska premiera Halki, która została wystawiona w 1858 roku, w nowej, czteroaktowej wersji. W tym samym roku została mu powierzona funkcja dyrektora opery warszawskiej. Wśród najbardziej znanych oper Moniuszki wymienić należy: Flisa, Hrabinę, Verbum nobile czy Straszny dwór, którego premiera z 1865 roku, po klęsce powstania styczniowego, cieszyła się na tyle wielkim powodzeniem, że władze carskie zakazały dalszego wystawiania spektaklu. Moniuszko komponował także lirykę pieśniową. Pieśni, pisane głównie na potrzeby muzykowania domowego, stały się niezwykle popularne i bliskie naszemu narodowi – kompozytor tworzył je z wyraźną intencją ukazania społeczeństwu wizji muzyki rodzimej, a utwory te odegrały ogromną rolę w podtrzymywaniu świadomości narodowej. Napisał ich około 300, większość z nich została zebrana i wydana w 12 Śpiewnikach domowych. Artysta komponował pieśni przede wszystkim do tekstów współczesnych sobie poetów polskich – głównie Adama Mickiewicza, ale także Józefa Ignacego Kraszewskiego, Jana Czeczota, Teofila Lenartowicza czy Józefa Korzeniowskiego. Zgodnie ze swoim credo artystycznym Moniuszko nawiązywał w pieśniach do polskiego folkloru, wprowadzając charakterystyczne zwroty melodyczne oraz rytmikę tańców: mazura, krakowiaka i poloneza.

Współcześni Moniuszce dobrze rozumieli i szczerze odczuwali jego twórczość. Potrafił bezpośrednio przemawiać do swego pokolenia w tragicznym dla niego czasie – pomiędzy powstaniem listopadowym a styczniowym. Dzisiejsza recepcja dzieł Moniuszki pokazuje, że utwory te opierają się upływowi czasu, wchodząc do kanonu ponadczasowych arcydzieł.

Pomysłodawcą budowy opery już w roku 2004 był Marcin Nałęcz-Niesiołowski, a sygnatariuszami porozumienia Samorząd Województwa Podlaskiego reprezentowany przez Marszałka Województwa Podlaskiego Janusza Kazimierza Krzyżewskiego, Wojewodę Podlaskiego Marka Strzalińskiego i Miasto Białystok reprezentowane przez Ryszarda Tura Prezydenta Miasta Białegostoku. Podczas konferencji prasowej zorganizowanej z okazji podpisania listu intencyjnego dyrektor Filharmonii wskazywał na wielką szansę dla regionu, jaką jest budowa opery. – Po prawej stronie Wisły nie ma takiej placówki – mówił. Jeszcze w tym samym roku, 25 października, Sejmik Województwa Podlaskiego podjął uchwałę intencyjną w sprawie utworzenia „Europejskiego Centrum Muzyki i Sztuki – Opery Podlaskiej”.