Ta czaszka ma sześć tysięcy lat. Należała do około 40-letniego mężczyzny. Jak na tamte czasy był on w podeszłym wieku - zauważa Adam Wawrusiewicz, archeolog z Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Pokazuje ludzkie szczątki. Leżały metr pod ziemią na wydmie koło wsi Grądy- Woniecko u zbiegu rzek Biebrzy i Narwi.
Specjalistom właśnie udało się ustalić, że czaszka pochodzi z epoki neolitu (od ok. 7,5 tysiąca lat do ok. 4 tysięcy lat temu). Z początku tego okresu pochodzą też spalone ludzkie kości oraz zęby. Były rozrzucone na piasku. Dlaczego te ustalania są tak ważne?
- Do tej pory nie znaliśmy na Podlasiu żadnych grobów społeczności łowiecko-zbierackich z epoki neolitu. Wiemy, że pozostawili oni tu po sobie wiele potłuczonych naczyń i narzędzi krzemiennych. Ale nigdy nie udało się nam trafić na jakikolwiek pochówek - przyznaje Adam Wawrusiewicz.
Te kości, fragmenty czaszki i zęby to właśnie ślady pochówku. - Zapewne ci ludzi e po śmierci kogoś bliskiego dokonywali kremacji zwłok - dodaje. Przed tysiącami lat nasi przodkowie chętnie osiedlali się nad rzeką, wybierając suche, piaszczyste wyniesienia - wydmy.
- Co ich tu ciągnęło, że co chwilę musieli wracać? Na pewno położenie. Grądy-Woniecko leżą u zbiegu Biebrzy i Narwi. Spotykali się z innymi grupami, by zawrzeć nowe związki. Polowali, ucztowali, dokonywali obrzędów - opowiada archeolog. Świadczą o tym chociażby znalezione fragmenty bogato zdobionych naczyń. Naukowcy zbadali też teren wokół wsi. - Dokonaliśmy również odwiertów geologicznych, by zobaczyć jak wyglądała dawniej dolina rzeki. Udało się nam odnaleźć stare koryta, które są datowane na okres funkcjonowania osady na wydmie - tłumaczy Adam Wawrusiewicz.
Stanowisko archeologiczne badał z naukowcami z Uniwersytetu w Kielcach. Było to możliwe dzięki finansowemu wsparciu z ministerstwa kultury. Teraz efekty prac zostaną opisane w książce, która ukaże się w przyszłym roku.
Pierwsze badania w Grądach nad Narwią, w 1974 roku przeprowadził Krzysztof Burek z Muzeum Okręgowego w Białymstoku.
- W trakcie wykopalisk udało mu się znaleźć niesamowity zbiór zabytków związanych ze społecznościami łowiecko-zbierackimi z neolitu. Jednak materiały nigdy nie zostały opracowane - dodaje Adam Wawrusiewicz. Wpadł na pomysł, by wyjąć je z magazynu, zbadać, a następnie opisać w książce.
echodnia Drugi dzień na planie Ojca Mateusza
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
