Dzisiejsze (16 sierpnia) obchody 75. rocznicy wybuchu Powstania w Getcie Białostockim rozpoczęły się o godz. 11.00 złożeniem kwiatów pod Pomnikiem Wielkiej Synagogi przy ul. Suraskiej.
Następnie o godz. 11.30 w miejscu bramy wjazdowej do getta, na rogu ul. I. Malmeda i H. Białówny zostały zapalone znicze. Główna uroczystość odbyła się w południe pod Pomnikiem Bohaterów Getta na placu im. Mordechaja Tenenbauma. Dokładnie o godz. 12.00 zostały uruchomione syreny alarmowe, a uczestnicy uroczystości i mieszkańcy Białegostoku uczcili minutą ciszy pamięć o heroicznej walce powstańców z getta.
– Dziś wspólnie oddajemy hołd bohaterstwu ludzi skazanych na zagładę. Przypominamy o wartościach, które przyświecały im, gdy szli do nierównego boju, stawiali czoła złu – powiedział prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. – To też właściwa pora na wspomnienie o poprzedzających zagładę pokoleniach żydowskich białostoczan. Bez nich i ich ciężkiej pracy nie byłoby Białegostoku, jaki znamy. Pamięć o nich przetrwała i jest przez nas pielęgnowana. Nigdy nie straci swego uniwersalnego znaczenia.
W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz państwowych, ambasador Państwa Izrael, przedstawiciele Ambasad: Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Niemiec i Federacji Rosyjskiej, parlamentarzyści, przedstawiciele władz wojewódzkich, rządowych i samorządowych, władze Miasta Białegostoku. Pamięć powstańców z białostockiego getta uczcili również przedstawiciele Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, delegacje z Izraela i USA, reprezentacje wojska i pozostałych służb mundurowych, przedstawiciele Korpusu Konsularnego, stowarzyszeń i organizacji politycznych, związków i stowarzyszeń kombatanckich.
Gościem specjalnym uroczystości był ocalały z Holokaustu Leo Melamed mieszkający w Stanach Zjednoczonych. Urodzony w Białymstoku w 1932 r. syn nauczycieli w białostockich szkołach z językiem Jidysz. Ucieczka jego rodziny z okupowanego Białegostoku to odyseja trwająca dwa lata, zakończona w 1941 r. w Ameryce. Leo Melamed został prawnikiem, m.in. stworzył Międzynarodowy Rynek Walutowy. Jest laureatem wielu nagród, ma tytuł doktora nauk prawnych.
Wśród gości byli też potomkowie uczestników powstania w białostockim getcie, m.in. córka Ewy Kracowski (Irit Saguy) i córka Sama Solorza. Na uroczystościach był również obecny Jakub Kagan, prezes Stowarzyszenia byłych mieszkańców Białegostoku i okolic w Izraelu.
Getto w Białymstoku zostało utworzone przez niemieckie władze okupacyjne 26 lipca 1941 r. dla ponad 40 tys. Żydów, także tych z okolic miasta. 5 lutego 1943 r. rozpoczęła się akcja likwidacyjna w getcie. W ciągu ośmiu dni Niemcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince 10 tys. ludzi, 2 tys. osób zamordowali na miejscu. Białostoccy Żydzi podjęli próbę samoobrony i wyprowadzili z getta kilkudziesięciu bojowników. 16 sierpnia 1943 r. to data, którą hitlerowscy okupanci wybrali, by dokonać ostatecznej likwidacji żydowskiej społeczności Białegostoku. Odpowiedzią był wybuch powstania w getcie. Źle uzbrojeni, nieliczni powstańcy stanęli naprzeciw wielokrotnie liczniejszych oddziałów regularnego wojska. Plan zakładał przedarcie się do Puszczy Knyszyńskiej. Opór został złamany po kilku dniach. Przywódca powstania Mordechaj Tenenbaum i jego zastępca Daniel Moszkowicz popełnili samobójstwo.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
